Khai quang điểm nhãn tượng Phật: ý nghĩa và quy trình thực hiện

Khai quang điểm nhãn tượng Phật là như thế nào? Tượng Phật khi mua về để đặt tại những nơi thờ cúng như đình, chùa tại sao cần khai quang, ý nghĩa của việc khai quang là như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết về cách khai quang tượng phật đúng cách trong bài viết dưới đây nhé.

Khai quang điểm nhãn tượng Phật – nghi lễ quan trọng trong Phật giáo

Sau khi đúc hoặc tạc xong bức tượng, việc thực hiện khai quang điểm nhãn tượng Phật có ý nghĩa quan trọng. Trong quá trình khai quang tượng Phật sẽ diễn ra nhiều nghi lễ khác nhau. Khi khai quang, người thực hiện khai quang sẽ đọc chú và thực điểm vào cặp mắt của tượng Phật. Đó chính là nghi lễ rất quan trọng.

Người được lựa chọn thực hiện sẽ phải là người có kinh nghiệm để đảm bảo rằng tượng Phật được nhập và có linh khí giúp việc thờ cúng linh thiêng và đầy ý nghĩa. Vậy khai quang điểm nhãn tượng Phật là gì?

Theo nhà Phật tương truyền thì chư vị Bồ Tát có ngũ nhãn dùng để nhìn thấu tất cả bên trong người trần. Hiểu một cách đơn giản, ngũ nhãn nhìn thấu hồng trần gồm có:

• Nhục nhãn: Là con mặt bằng thịt, chỉ thấy những vật có hình tướng, khi đêm tối hay bị vật khác che lấp thì không thể thấy được
• Thiên nhãn: Mắt chư Tiên ở cõi Sắc giới cũng là mắt của người tu thiền định chứng đắc, có thể nhìn thấu mọi sự bất kể xa gần, lớn nhỏ hay đêm tối 
• Tuệ nhãn (huệ nhãn) : con mắt của nhà đắc đạo trong hai thừa Thanh Văn và Duyên giác, dùng trí huệ soi rọi mọi chân tướng, chân lý trên đời
• Pháp nhãn: con mắt trí tuệ của chư Bồ Tát, là con mắt chính pháp, thấu triệt tất cả các pháp môn ở thế gian một cách rõ ràng, không còn bị lọt vào tà pháp ngoại đạo
• Phật nhãn: Là con mắt của Phật, gồm đủ bốn con mắt ở trên và hoàn toàn sáng suốt thấu tất cả.

Khai quang là nêu ý nghĩa của vị Bồ Tát và Phật, ví như cúng dường Quan Thế Âm Bồ Tát, đại diện cho đại từ đại bi cứu hộ độ trì cho đại chúng sinh. Khi thực hiện cúng dường Quan Thế Âm phải nên học theo bi nguyện đại từ để cứu khổ cứu nạn. Vì thế, khi nghe thấy danh hiệu của vị Bồ Tát Quan Thế Âm thì tâm của ta luôn hướng đến đại từ đại bi, lúc này tâm của chúng ta khai mở.

Thông qua danh hiệu và tượng Phật Quan Thế Âm Bồ Tát mỗi người được khai mở ánh sáng từ bi hướng thiện, do đó được gọi là khai quang.

Chúng ta cần có cái nhìn đúng đắn, không hiểu sai việc khai quang thành mê tín. 

Đối với người theo học đức Phật thì luôn phải vun bồ trí tuệ, cái tâm luôn hướng thiện để tránh những điều mê tín dị đoan dễ làm ảnh hưởng đến các đức chư Phật. Nên lời khuyên, ở trên đời mỗi cá nhân khi đối xử với bất kỳ con người, mọi vật đều đại từ bi sống yêu thương chan hòa, không chê bai, dèm pha với tất cả các loài.

***Tham khảo thêm: 19+ Mẫu tượng Phật bằng đồng trang nghiêm cho các không gian thờ tự 

Khai quang điểm nhãn tượng Phật mang ý nghĩa gì?

Ý nghĩa của việc thực hiện khai quang điểm nhãn tượng Phật được hiểu là khai mở ánh sáng và chấm con mắt cho đức tượng Phật để cho bức tượng có linh hồn và giá trị hơn. 

Có thể xét rằng, việc khai quang là việc quan trọng nhất trong Phật giáo. Khai quang đúng sẽ giúp đức Phật có thể nghe được những lời thỉnh cầu, mong muốn, che chở và bảo vệ đại chúng.

Thế nhưng, hiểu theo ý nghĩa đúng nhất thì người trần mắt thịt sẽ không thể khai quang cho Phật mà Phật chính là người khai quang cho con người. Khi hướng tới Phật, ta thấy sự từ bi độ lượng của Người. Thờ Phật tức là chính chúng ta được Người dẫn đường chỉ lối.

Ví dụ: khi nhìn vào tượng Phật Thích Ca Mâu Ni thì ta thấy sự nhân từ, thanh tịnh bên trong. Khi khai mở lòng nhân từ thì tâm phải tịnh, bản thân phải hướng đến sự từ bi, thanh tịnh. Khi nhìn vào tượng Địa Tạng Bồ Tát bạn sẽ thấy ánh sáng tự tính của ta phát ra. Lúc này bạn có thể hiểu là ngài đang khai sáng cho chúng ta chứ không phải ta đang khai sáng cho đức Phật.

***Tham khảo thêm: Những mẫu tượng Phật Thích Ca bằng đồng đẹp uy nghiêm và tinh xảo 

Khai quang điểm nhãn được áp dụng cho những vị đức Phật nào?

Đối với những tượng Phật được đặt trong chùa thì đều phải thực hiện khai quang điểm nhãn, điển hình như:

• Tượng Phật Quan Thế Âm Bồ Tát
• Tượng Phật Thích Ca
• Tượng Phật A Di Đà
• Tượng Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn
• Tượng Phật Địa Tạng Bồ Tát

Việc khai quang sẽ tùy thuộc vào tượng Phật mà bạn thờ tự. Tượng Phật đã được thực hiện khai quang, lúc này mới có thể đưa vào chùa hoặc tư gia để thờ cúng.

Người có thể thực hiện nghi lễ khai quang điểm nhãn tượng Phật phải là người am hiểu tường tận, giải thích rõ ràng, ăn nói minh bạch về Phật, Bồ Tát như các sư thầy trong chùa. Tuyệt đối không được có tâm tà, lòng tham, chỉ nhất nhất mong khi tôn thờ Phật thánh thì sẽ được ban lộc, ban phước. 

Quy trình thực hiện các bước khai quang điểm nhãn tượng Phật

Trước khi thực hiện khai quang điểm nhãn tượng Phật thì nhà chùa hay gia chủ đề phải chuẩn bị kỹ càng để mọi việc diễn ra thuận lợi nhất. Hạn chế tối đa những sai sót để việc thực hiện khai quang không được như ý nguyện. 

#1. Chuẩn bị thực hiện khai khai quang điểm nhãn tượng Phật

• Nên thực hiện việc khai quang cũng như lựa chọn không gian thờ cúng tượng Phật thật trang nghiêm. Tượng Phật phải được đặt ở vị trí trên cao, sạch sẽ tránh những nơi ô uế gây bất kính với Ngài. 
• Sử dụng một tấm vải sạch sẽ trùm kín tượng. 
• Chuẩn bị đàn tế và một mâm cỗ chay tùy theo điều kiện kinh tế của gia chủ. 
• Chuẩn bị một chiếc gương đã làm sạch, được bao sái cẩn thận.

Lúc này mọi thứ đã chuẩn bị xong xuôi, bạn hãy để tâm hướng đến những điều thiện lành nhất và có thể bắt đầu thực hiện ngay nghi lễ.

#2. Các bước thực hiện khai quang điểm nhãn tượng Phật

• Chuẩn bị bao sái tượng: Bạn có thể mua bao sái tượng ở những nơi bán đồ thờ cúng. Hoặc có thể đun nước lọc với rượu, một chút quế hoặc dầu thơm.
• Làm sạch tượng: Nếu tượng kích thước nhỏ thì ta có thể cho tượng vào chậu nước và đặt trên cao. Sử dụng khăn mềm nhấp nước và lau xung quanh tượng. Còn tượng kích thước lớn thì đặt luôn trên mục bệ, sử dụng khăn mềm thấm nước bao sái và lau xung quanh tượng làm sạch tượng Và để nguyên để tượng khô tự nhiên, khi đã khô ta sử dụng khăn sạch để phủ kín tượng chuẩn bị thực hiện nghi lễ tiếp theo.
• Thực hiện khai quang: theo các bước sau đây:

Bước 1: Sư thầy thực hiện thắp hương, xin phép tiến hành thực hiện nghi lễ.

Bước 2: Sư thầy đọc bài trì chú khai quang, lúc này gia chủ sẽ cầm chiếc gương giơ lê và đưa qua đưa lại trước mặt tượng Phật.

Bước 3: Gia chủ viết chữ Án trên diện tượng Phật và thực hiện bài niệm khai phật nhãn.

• Sư thầy hoặc thầy cúng tiến hành khai quang

Đầu tiên, sư thầy thắp hương, xin phép thực hiện nghi lễ.

Sư thầy đứng lên đọc bài trì chú khai quang điểm nhãn tượng Phật ở đàn tràng. Cùng lúc, vị sám chủ sẽ cầm cái gương giơ lên, nhẹ nhàng đưa qua đưa lại trước tượng Phật. 

Tiếp đến, sám chủ sẽ thực hiện viết chữ Án trên diện tượng Phật. Đồng thời thực hiện bài niệm khai phục nhãn. Chiếc gương đại diện cho đại viễn cảnh – kinh trí.

• Nghi thức khai quang đã xong

Các thủ tục khai quang điểm nhãn tượng Phật đã hoàn tất, lúc này tượng đã có linh. Gia chủ thực hiện thờ cúng cần có tâm, dâng lễ lên ngài. Tránh những điều tối kỵ, phạm húy ngài.

***Tham khảo thêm: 15+ Tượng Phật Di Lặc bằng đồng cao cấp tinh xảo trong từng chi tiết

Những lưu ý khi thờ cúng tượng Phật

Tượng Phật đã được khai quang và đưa về nơi thờ cúng nên cần lưu ý những điểm sau đây, để tránh những điều không hay xảy đến: 

• Khi đã đặt tượng Phật thì nên đặt tại một vị trí cố định, không nên tùy tiện di chuyển đến những vị trí khác trong nhà, ảnh hưởng đến sự tôn kính và linh thiêng.
• Cần đặt tượng tại nơi cao, trang nghiêm, không đặt ở những nơi ô uế, ẩm thấp, gần các khu vực nhà vệ sinh hay nhà tắm.
• Nên sử dụng bàn thờ riêng cho tượng Phật, không thờ chung với bàn thờ gia tiên
• Không thực hiện những việc riêng tư như thay quần áo trước mặt tượng Phật.

Lời kết

Việc khai quang điểm nhãn tượng Phật là một nghi thức quan trọng khi thờ cúng tượng Phật. Việc thờ Phật sẽ mang đến cái tâm trong sáng, khai quang suy nghĩ ý nguyện cho con người, hướng đến những việc làm tốt, chân thiện mỹ trong cuộc sống nơi trần thế.