Ý nghĩa 6 họa tiết trống đồng đơn giản và đôi nét về trống đồng hiện đại

Trống đồng là biểu tượng của tinh hoa văn hóa truyền thống dân tộc, phản ánh những nét độc đáo và đặc sắc nhất của nền văn minh lúa nước mà người Việt cổ đã xây dựng nên. Cũng vì thế mà họa tiết trống đồng không chỉ mang đậm tính chất tôn giáo, văn hóa mà còn chứa đựng những giá trị nghệ thuật và lịch sử to lớn. 

Trong bài viết này, cùng tìm hiểu những họa tiết trống đồng đơn giản mang đậm bản sắc dân tộc, cũng như nét độc đáo của dòng trống đồng hiện đại bạn nhé!

Đôi nét về trống đồng truyền thống 

Nguồn gốc của trống đồng

Trống đồng là một trong những nhạc cụ gõ bằng đồng cổ xưa nhất xuất hiện từ thời kỳ đồ đồng, không chỉ có chức năng nhạc khí mà còn tượng trưng cho quyền lực và tôn giáo. 

Về nguồn gốc ra đời của trống đồng, có 2 luồng ý kiến khác nhau, một bên cho rằng trống đồng có nguồn gốc từ Trung Quốc, một bên cho rằng nguồn gốc ra đời của trống đồng là ở Việt Nam.

Tuy nhiên, các nhà khảo cổ học nước ta đã đưa ra những bằng chứng cho thấy xuất thân của trống đồng cổ chính là ở vùng đồng bằng sông Hồng Việt Nam, với hai dòng trống đồng cổ xưa nhất là Trống đồng Đông Sơn và Trống đồng Ngọc Lũ.

Trống đồng Đông Sơn và trống đồng Ngọc Lũ

Trống đồng Đông Sơn là loại trống tiêu biểu cho nền văn hóa Đông Sơn (từ thế kỷ VII trước công nguyên đến khoảng thế kỷ I, II sau công nguyên) và nền văn minh lúa nước của người Việt cổ thời vua Hùng dựng nước. 

Trong khi đó, trống đồng Ngọc Lũ được coi là nhạc cụ cổ nhất của dòng trống đồng Đông Sơn với tuổi trống được xác định là khoảng 2500 năm. Trống đồng Ngọc Lũ được phát hiện ở Việt Nam khá muộn, vào khoảng năm 1893- 1894 tại vùng hữu ngạn sông Hồng.

Xét về ngoại hình và một số hoa văn họa tiết trống đồng, hai loại trống này khá tương đồng với nhau. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ sẽ nhận thấy được những nét khác biệt, cụ thể:

• Hình dáng: Trống đồng Ngọc Lũ có kích thước to lớn, hình dáng cân đối với phần mặt trống hơi tràn ra ngoài tang trống. Đặc trưng của loại trống này là có lớp patin xanh ngả xám, cấu tạo 3 phần: tang trống, thân trống hình trụ tròn thẳng đứng và chân hình nón cụt. 
• Hoa văn ở mặt trống: Mặt trống đồng Đông Sơn có ngôi sao 8, 10 hoặc 12 cánh với 10 vòng hoa văn bao quanh khắc họa hình người, vật, động vật và các hoa văn hình học đơn giản. Trong khi đó, mặt trống đồng Ngọc Lũ được đúc nổi ngôi sao 12 cánh (loại cổ) hoặc 14 cánh bao quanh núm tròn nổi, xen giữa các cánh là họa tiết hình lông công và 16 vòng hoa văn bao quanh.
• Hoa văn ở thân trống: Trống đồng Đông Sơn có phần thân khắc họa hình vũ sĩ, thuyền, chim thú; quai trống được làm theo hình dây thừng bện. Trống đồng Ngọc Lũ thì phần thân có những hoa văn hình học chạy song song cắt nhau thành 6 ô hình chữ nhật. Giữa tang trống và thân trống là hai đôi quai có hoa văn bông lúa.

Ý nghĩa của trống đồng trong văn hóa Việt

Trống đồng cổ thường được các thủ lĩnh, tộc trưởng, những người có quyền lực cao trong xã hội dùng trong các nghi lễ tôn giáo, các lễ hội hay trong các cuộc chiến thời xưa nhằm kêu gọi, khích lệ tinh thần chiến đấu của các binh sĩ. Chính vì thế, trống đồng được coi là biểu tượng của quyền lực, là một tài sản quý giá dành cho những người có địa vị tối cao trong xã hội.

Ngoài ra, theo tín ngưỡng của người Việt cổ, trống đồng còn là vật linh thể hiện niềm tin mãnh liệt của con người vào thế giới tự nhiên thông qua các họa tiết trống đồng đơn giản với hình ảnh mặt trời- đấng tối cao của loài người ở vị trí trung tâm, bao quanh là những họa tiết xoay quanh cuộc sống nhân sinh giữa con người với tự nhiên. 

Bên cạnh đó, chất liệu đồng được coi là có sinh khí tốt, hấp thụ linh khí của đất trời qua hàng ngàn năm tích tụ dưới lòng đất, nên trống đồng còn được quan niệm là có khả năng xua đuổi tà ma, quỷ dữ, đem lại sự may mắn và bình an cho con người.

***Tham khảo thêm: 29+ Mẫu trống đồng tinh xảo đa dạng về mẫu mã kích thước 

Khám phá các họa tiết trống đồng đơn giản 

Những họa tiết trống đồng đơn giản không chỉ mang lại vẻ đẹp, sự độc đáo cho chiếc trống đồng cổ mà còn là nguồn tài liệu quý giá về đời sống tâm linh, tôn giáo của người Việt cổ thời kỳ dựng nước. Mỗi một họa tiết khắc họa đều chứa đựng những ý nghĩa, giá trị to lớn, thể hiện niềm tự hào và bản sắc dân tộc của bao thế hệ người Việt.

Bố cục của họa tiết trống đồng là những hình tròn đồng tâm bao quanh mặt trời hình ngôi sao nhiều cánh, tượng trưng cho sự cân bằng âm dương. Đường đi của các vòng họa tiết theo ngược chiều kim đồng hồ, thể hiện quan niệm lấy âm lịch làm trục thời gian trong sự vận hành của vũ trụ. 

Các họa tiết trống đồng cũng được thể hiện đa dạng và phong phú, từ những họa tiết hình học cơ bản, cho tới hình ảnh chim, thú, vật và hình ảnh đời sống sinh hoạt của con người giữa thiên nhiên, cho thấy tư duy nông nghiệp mang tính biểu tượng cao nhưng đầy chất sáng tạo của người Việt cổ.

Vậy những họa tiết trống đồng đơn giản này có ý nghĩa gì? Cùng chúng tôi tìm hiểu cụ thể về những họa tiết đặc trưng nhất nhé!

#1. Hình ảnh mặt trời

Họa tiết mặt trời hình ngôi sao nhiều cánh là họa tiết trống đồng đơn giản nổi bật nhất đặt ở trung tâm mặt trống, thể hiện tín ngưỡng thờ thần Mặt trời của con người trong nền văn minh lúa nước, đồng thời cũng biểu trưng cho niềm tin mãnh liệt của người Việt cổ vào các thế lực thiên nhiên. Thần Mặt trời được tôn sùng là vị thần tối cao ban phát sự sống cho muôn loài, và là nguồn ánh sáng quan trọng của người dân trong đời sống sinh hoạt thường ngày. 

#2. Các họa tiết hình học cơ bản

Các họa tiết hình học cơ bản trên mặt trống đồng thường là các dấu chấm nhỏ, vạch chéo và vạch thẳng song song, hình răng cưa, các vòng tròn đồng tâm, hình chữ S, vòng chỉ trơn,… tạo thành những vòng hoa văn độc đáo làm nên nét đặc trưng và nghệ thuật của trống đồng. 

Hoa văn hình răng cưa có thể hiểu là hình ảnh tia sáng mặt trời, các vòng tròn nối nhau có điểm chấm ở giữa có thể hiểu là sóng nước, và hình chữ S biểu tượng cho tia chớp… Tất cả đều là những hình ảnh thiên nhiên được khắc họa một cách ước lệ theo tư duy và sự sáng tạo của con người, nhưng cũng chính những họa tiết trống đồng đơn giản đã làm nền chuyển tiếp cho họa tiết chính để làm nên nét đặc sắc của nghệ thật trang trí trống đồng cổ xưa.

#3. Hình ảnh chim thú

Những hình ảnh chim Lạc, chim Hồng- vật tổ của người Lạc Việt được cách điệu cao và phân bố dày đặc trên mặt trống với nhiều tư thế, hình dáng khác nhau, từ chim bay, chim đậu đến chim đứng chầu mỏ vào nhau. Xen kẽ với đó là hình ảnh hươu nai- loài vật hiền lành và thân thuộc với con người sống giữa thiên nhiên.

Những chú chim Lạc mảnh mai nhưng mang sức sống mãnh liệt là biểu tượng của bản sắc văn hóa Việt. Hình ảnh chim dang rộng đôi cánh không chỉ thể hiện sức mạnh và khí chất Lạc Việt mà còn là khát vọng vươn tới một tương lai tươi sáng. 

#4. Hình ảnh nhà sàn

Họa tiết nhà sàn dân tộc được khắc họa khá nhiều trên mặt trống đồng với kiểu kiến trúc mái cong và mái tròn đặc trưng, trong đó dạng mái cong là nhà ở, nơi sinh hoạt của người dân, còn mái tròn là kiến trúc thờ cúng, không gian tâm linh, tôn giáo của người Việt cổ.

Đây cũng được coi là hoạt tiết trống đồng đơn giản mang nét đặc trưng của văn hóa truyền thống, thể hiện một phần cuộc sống của con người thời kỳ dựng nước sơ khai.

#5. Hình ảnh con thuyền

Nền văn minh lúa nước gắn liền với những con sông lớn có những bãi bồi phù sa màu mỡ, vì thế mà thuyền là vật dụng không thể thiếu của người dân thời kỳ này. 

Hình ảnh những con thuyền to đẹp được khắc họa trên mặt trống với những đường nét phóng khoáng, mềm mại hình cánh cung, 2 đầu cong vút với những mái chèo, đoàn người nhộn nhịp phía trên đã mô tả một phần cuộc sống sinh hoạt trên sông nước đầy sôi nổi của cha ông ta.

#6. Hình ảnh các hoạt động, sinh hoạt thường ngày của con người 

Những họa tiết mô tả cuộc sống sinh hoạt thường ngày của con người như nhảy múa, giã gạo, chèo thuyền, đánh trống,… là những họa tiết trống đồng đơn giản mang tính biểu tượng cao, nhưng đã khắc họa rõ nét cuộc sống bình yên, hạnh phúc và hưng thịnh trong thời kỳ sơ khai của đất nước.

Hình ảnh vũ công nhảy múa, trang phục dân tộc, cảnh quây quần sinh hoạt của con người được khắc họa trên trống đồng đã thể hiện những gì đẹp nhất, đặc sắc nhất trong đời sống văn hóa tinh thần của người Việt xưa. Những họa tiết trống đồng này không chỉ có giá trị nghệ thuật, lịch sử cao, mà còn giống như một phương thức truyền tải bản sắc dân tộc quý báu đến các thế hệ mai sau.  

***Tham khảo thêm: 3 loại tranh mặt trống đồng đẹp được ưa chuộng nhất hiện nay

Trống đồng hiện đại- gìn giữ, kế thừa và phát triển tinh hoa văn hóa truyền thống

Mô phỏng hình dáng và những họa tiết trống đồng đơn giản mang đậm bản sắc dân tộc, những chiếc trống đồng hiện đại không chỉ là một phương thức lưu giữ giá trị truyền thống, mà còn kế thừa và phát triển tinh hoa của một thời kỳ văn minh lịch sử. 

Trống đồng hiện đại ra đời với sứ mệnh đưa vật phẩm truyền thống giàu ý nghĩa này tới gần hơn những thế hệ người dân Việt, như một cách để gìn giữ, bảo tồn và tưởng nhớ về cội nguồn, về những giá trị văn hóa truyền thống quý báu của dân tộc. Hơn thế nữa, những chiếc trống đồng hiện đại với kích thước, kiểu dáng và hoa văn đa dạng hơn đã kế thừa và phát triển, làm giàu đẹp thêm hình ảnh chiếc trống đồng truyền thống. 

Những mẫu trống đồng hiện đại ngày càng trở nên phổ biến và được ưa chuộng hơn, nhất là đối với những người yêu thích lịch sử và những giá trị truyền thống. Ngoài ra, trống đồng hiện đại cũng trở thành món quà lưu niệm, quà tặng ý nghĩa dành cho du khách, đối tác nước ngoài, góp phần quảng bá hình ảnh và văn hóa truyền thống Việt Nam tới bạn bè quốc tế. 

Những chiếc trống đồng tưởng chừng đơn sơ, mộc mạc, nhưng mỗi họa tiết trống đồng đều chứa đựng tình yêu, tâm huyết của người đúc trống và niềm tự hào dân tộc to lớn. Và đằng sau mỗi nét hoa văn họa tiết ấy là cả một nền văn minh lịch sử, là những gì tinh túy nhất  trong văn hóa truyền thống dân tộc. 

***Tham khảo thêm: Trống đồng lưu niệm- Món quà tặng lưu giữ tinh hoa văn hóa dân tộc 

Địa chỉ mua trống đồng uy tín, chất lượng

Mua trống đồng để trang trí trong không gian sống và làm việc, hay làm quà tặng cho bạn bè, người thân hoặc đối tác kinh doanh là vấn đề ngày càng được nhiều người quan tâm. Trống đồng là một vật phẩm linh thiêng, chứa đựng cả những giá trị văn hóa, phong thủy, nên mua trống đồng sao cho đẹp nhất, chất lượng nhất là một vấn đề rất quan trọng.

Vậy nên mua trống đồng ở đâu để đảm bảo được những yếu tố kể trên?

Tùy theo điều kiện của mỗi người, có thể chọn mua hay đặt làm trống đồng ở những địa chỉ khác nhau, nhưng để đảm bảo chất lượng sản phẩm, bạn chỉ nên chọn mua tại những cơ sở đúc đồng có uy tín, kinh nghiệm lâu năm trong nghề, hay cửa hàng bán trống đồng có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.

Cơ sở đúc đồng- nghệ nhân Nguyễn Tấn Đích là một địa chỉ cung cấp các mẫu trống đồng đẹp với hoa văn họa tiết trống đồng tinh xảo, chất lượng tốt nhất được rất nhiều khách hàng tin tưởng lựa chọn. Tại đây, bạn không chỉ nhận được những sản phẩm trống đồng đúc tinh xảo với giá cả phải chăng mà còn nhận được sự tư vấn, hỗ trợ nhiệt tình cùng những chính sách mua hàng, bảo hành hấp dẫn.

Lời kết

Hy vọng những thông tin chia sẻ về ý nghĩa của những họa tiết trống đồng đơn giản cũng như về dòng trống đồng hiện đại sẽ giúp bạn hiểu hơn về loại vật phẩm giàu ý nghĩa và giá trị văn hóa truyền thống này. Cảm ơn vì đã dành thời gian cho chúng tôi! Chúc bạn cùng gia đạo vạn sự bình an!